آن چه می بایست در خصوص سوالات مناسب پرسشنامه آنلاین بدانیم

اهمیت طراحی سوالات مناسب برای پرسشنامه آنلاین 

برای اینکه بتوانید از طریق طراحی یک پرسشنامه آنلاین نتایج معناداری به دست آورید، لازم است تا به یک نکته کلیدی دقت کنید: طراحی سوالات مناسب برای نظرسنجی.

طراحی سوالات مناسب برای پرسشنامه آنلاین
طراحی سوالات مناسب برای پرسشنامه آنلاین

اهمیت سوالات مناسب برای پرسشنامه آنلاین ممکن است در ابتدا کمی دور از ذهن و غیر واقعی به نظر برسد اما باید بدانید که طراحی سوالات مناسب برای موفقیت کلی نظرسنجی شما بسیار مهم است. هنگامی که سوالات به خوبی بیان شوند، قالب بندی درستی داشته باشند و از همه جهات به موضوع مورد نظر اشاره نمایند، راه را برای بالا رفتن نرخ پاسخ دهی و شانس بیشتر برای دریافت داده های با کیفیت که به پیشرفت کسب و کار شما کمک می کند، هموار می سازند.

چه چیزهایی سوالات نظرسنجی را مناسب می سازند؟

سوالات موثر برای یک پرسشنامه آنلاین  به واسطه چندین ویژگی کلیدی تعریف می شوند:

  • آیا سوالات شما واضح هستند؟
    جمع بندی یک سوال باید مشخص، قابل فهم و بدون ابهام باشد. سوالات تکراری، آوردن دو کلمه منفی در یک سوال و به کار بردن اصطلاحات تخصصی تنها نمونه ای از موانعی هستند که باعث عدم وضوح کافی سوالات نظرسنجی می شوند.
  • آیا سوال شما کاملا طبیعی و بدون راهنمایی خاصی برای رسیدن به پاسخ، طراحی شده است؟
    نحوه پرسیدن سوال تاثیر زیادی بر روی کیفیت پاسخ هایی که دریافت می کنید، دارد. سوالات تلفیقی، سوالات جهت دار و سوالات مبتنی بر نظر، نتایج شما را آلوده به پاسخ های بی ربط می کنند.
  • آیا برای انواع نیازهای خود از سوالات مناسب و متنوع استفاده می کنید؟
    ما به این موضوع پی برده ایم که انواع مختلفی از سوالات وجود دارد و ممکن است ندانید که از کدام سوالات و در کجا استفاده نمایید. درک درست این موضوع کلید رسیدن به تجربه یک پرسشنامه آنلاین مناسب است. پرسشنامه آنلاین ی که در آن سوالات طراحی شده کاملا واضح هستند و نتایج نیز دقیقا مطابق انتظار شماست.
  • آیا طرح نظرسنجی شما از نتایج نظرسنجی شما پشتیبانی می کند؟
    تنها جمله بندی درست سوالات نیست که مهم است. سوالات مناسب به خوبی نیز بیان می شوند و با طراحی یک پرسشنامه آنلاین متفکرانه تقویت می گردند. این موضوع به طور ویژه شامل منطق پرش، تصادفی سازی پاسخ ها و نیز استفاده درست از سوالات مورد نیاز نیز می شود.
اهمیت سوالات مناسب برای نظرسنجی
اهمیت سوالات مناسب برای نظرسنجی

تبعات استفاده از سوالات نامناسب در پرسشنامه آنلاین 

وقتی سوالات نظرسنجی مناسب نباشند، تاثیرات منفی زیادی بر روی نتایج به دست آمده می گذارند. سوالات گیج کننده ممکن است که باعث شوند پاسخ دهندگان از پاسخ دهی به سوالات پرسشنامه آنلاین شما احساس خستگی کنند. این موضوع می تواند منجر به رها کردن نظرسنجی در میانه راه و یا دادن پاسخ های نادرست و شانسی به سوالات توسط پاسخ دهندگان شود. از طرفی چنان چه پاسخ دهندگان شما در هنگام پاسخ دهی به سوالات به این نتیجه برسند که در طول نظرسنجی به طور تصادفی از جهت دهی های هدفمند استفاده کرده اید و یا آنها را با سوالات تلفیقی هدف قرار داده اید، ممکن است با تغییر روند پاسخ دهی خود، نسبت به شرکت شما دیدگاه منفی ایجاد نمایند. در هر صورت، پاسخ هایی دریافت خواهید کرد که لزوما متفکرانه، صادقانه و یا ارزشمند نخواهند بود.

آیا در مورد روش های تضمین کننده سوالات مناسب پرسشنامه آنلاین خود درمانده اید؟ شما می توانید از طریق فرم سازهای آنلاین به طراحی انواع سوالات متنوع برای نظرسنجی خود اقدام کنید. الگوهای نظرسنجی ما به درستی با سوالات نوشته شده توسط متخصصان در طیف گسترده ای از دسته بندی ها همراه می باشند. 

در ادامه این مقاله به بررسی انواع سوالات مناسب پرسشنامه آنلاین پرداخته و نیز نکاتی را برای بهتر شدن کیفیت سوالات بیان می کنیم.

سوالات تشریحی و بحث آزاد

آیا می خواهید که پاسخ دهندگان به زبان خودشان مطالبی را بگویند؟ شما برای این منظور به طرح سوالات تشریحی و بحث آزاد نیاز دارید. با این کار پاسخ دهندگان را ملزم می سازید که به جای انتخاب پاسخ از میان گزینه های از پیش داده شده، پاسخ خود را به صورت تایپ شده در کادر متنی وارد نمایند. از آنجایی که سوالات تشریحی ماهیتی اکتشافی دارند، پاسخ دهندگان را به تفکر در مورد نظرات، احساسات و تجربیات خود دعوت می کنند. این سوالات معمولا در ادامه سوالات بسته یا محدود شده آورده می شوند. 

به طور مثال؛ پس از این که شرکت کنندگان به این سوال که " چقدر احتمال دارد که شرکت ما را به دوستان و همکاران خود معرفی نمایید؟" از طریق گزینه ها پاسخ دادند، می توانند به یکی از سوالات تشریحی زیر نیز پاسخ دهند:

  • این شرکت باید چه تغییری ایجاد کند که به آن امتیاز بالاتری بدهید؟
  • از نظر شما این شرکت چه کاری را به خوبی انجام می دهد؟

این که شرکت کننده به کدام سوال پاسخ می دهد، تا حد زیادی به درصد و احتمال معرفی شرکت توسط او به دیگران، بستگی دارد. اما در هر صورت هر دو سوال این فرصت را به بازاریاب می دهند تا از طریق بررسی پاسخ ها، به درک درستی از شرکت خود و میزان علاقه دیگران به شرکت، دست پیدا کنند.

سوالات مناسب نظرسنجی و انواع آنها
سوالات مناسب نظرسنجی و انواع آنها

اطلاعات بیشتر در مورد سوالات تشریحی 

یکی دیگر از کاربردهای خوب سوالات تشریحی، استفاده از آن ها به عنوان سوال نهایی پرسشنامه آنلاین است. آوردن سوالی مثل " آیا نظر، سوال یا نگرانی دیگری دارید؟" در پایان نظرسنجی، ایده ای عالی برای خاتمه دادن به یک نظرسنجی است. زیرا به پاسخ دهندگان این فرصت را می دهد تا اطلاعات بیشتری ارائه دهند. از طرفی از پاسخ دهندگان می خواهد که به طرح مواردی که در سوالات محدوده شده و چند گزینه ای مطرح نشده بود، بپردازند. از سویی دیگر این سوال ها می توانند ایده هایی جدید و فرصت هایی برای تحقیقات بیشتر ایجاد نمایند. به عنوان مثال؛ اگر پاسخ دهندگان در کادر متنی سوال تشریحی، در مورد نگرانی های خود از عدم دسترسی آسان به محصولات شما حرف بزنند، به شناخت بهتری از نیازهای مشتریان می رسید.

به یاد داشته باشید که سوالات تشریحی پرسشنامه آنلاین ، ماهیتی کیفی دارند نه کمی. این سوالات از پاسخ دهندگان زمان و انرژی بیشتری می گیرند. بنابراین هر چه از تعداد سوالات تشریحی کمتری در پرسشنامه آنلاین خود استفاده کنید، بهتر است. به طور کلی این ایده خوبی است که طراحی سوالات تشریحی را به دو سوال محدود کرده و هر کدام را در یک صفحه جداگانه بیاورید. همچنین باید به این نکته دقت کنید که چه کسانی به سوالات تشریحی جواب می دهند؟ کسانی که حتی سوالات قبلی را نیز متوجه نشده اند؟ اگر چنین است باید حواستان باشد که در تحلیل پاسخ ها ممکن است نتایجی غیر واقعی دریافت نمایید.

سوالات محدود شده و تشریحی در پرسشنامه آنلاین
سوالات محدود شده و تشریحی در پرسشنامه آنلاین

سوالات بسته و محدود شده پرسشنامه آنلاین

پرسش های محدود شده در پرسشنامه آنلاین ، لیست مشخصی از گزینه های پاسخ را به مخاطبان ارائه می دهند. این سوالات به نسبت سوالات تشریحی، آزادی عمل کمتری به پاسخ دهندگان می دهند. اما برای جمع آوری پاسخ های قطعی و داده های قابل اندازه گیری، مناسب ترین نوع از سوال های نظرسنجی به حساب می آیند. کافی است به تفاوت میان این دو سوال فکر کنید:

  • ترجیح می دهید در کدام یک از 3 رستوران خاص شام بخورید؟ ( آوردن گزینه ها )
  • برای شام کجا می خواهید بروید؟

سوالات بسته و محدود شده می توانند در اشکال مختلفی طراحی شوند. از جمله می توان به انواع سوالات چند گزینه ای، مقیاس رتبه بندی لیکرت، سوالات کشویی، سوالات بله/ خیر و یا سوالات کادر خالی اشاره نمود.

انتخاب سوالات پایانی مناسب به اطلاعاتی که قصد دارید به دست آورید، بستگی دارد. شاید شما یک سوال جمعیت شناختی بپرسید و می خواهید به پاسخ دهندگان امکان بررسی گزینه های داده شده را بدهید. در این صورت باید گزینه های پاسخ خود را در قالب check mark ارائه کنید. اگر ترجیح می دهید در قالب تعدادی سوال چند گزینه ای درباره موضوع جمعیت شناختی بپرسید، حتما گزینه " کادر مورد نظر را پر کنید" را برای پاسخ دهندگان قرار دهید تا پاسخ خود را اضافه نمایند. این گزینه برای مواقعی که در مورد نامناسب بودن گزینه های دیگر سوالات خود نگران هستید، بسیار مناسب است.

انواع سوالات محدود شده در پرسشنامه آنلاین
انواع سوالات محدود شده در پرسشنامه آنلاین

بررسی یک مثال کاربردی در مورد طراحی سوالات محدود شده

از آنجایی که سوالات محدود شده، مبتنی بر گزینه های پاسخ از پیش تعیین شده هستند، بسیار مهم است که تجربه پاسخ دهندگان و نحوه تغییر عبارت داده شده را نیز در نظر داشته باشید. در ادامه این بخش 3 نمونه از سوالات محدود شده نامناسب را که ممکن است در پرسشنامه آنلاین خود به کار ببرید، بررسی می کنیم:

  • فرهنگ شرکت ما اغلب به عنوان یکی از بهترین ها در صنعت مورد نظر، رتبه بندی می شود. فرهنگ شرکت ما را چگونه ارزیابی می کنید؟ ( مقیاس رتبه بندی )
  • مدیریت در سازمان من با سایر اعضا به خوبی ارتباط برقرار می کند. از طرفی عملکردهای شغلی قوی را نیز به خوبی تشخیص می دهد. ( مقیاس لیکرت: کاملا موافقم/کاملا مخالفم )
  • وقتی با کارمندان سایر بخش ها همکاری می کنید، از میزان ارتباط خود راضی هستید یا ناراضی؟ ( مقیاس لیکرت: بسیار راضی/بسیار ناراضی )

سوال اول نمونه ای از یک سوال تلفیقی در پرسشنامه آنلاین است که پاسخ دهنده را راهنمایی می کند به روش خاصی پاسخ دهد. سوال دوم یک سوال تکراری است. به این معنا که به بیش از یک موضوع ارجاع می دهد اما فقط یک پاسخ را می طلبد. در این مورد پاسخ

هنده ممکن است احساس کند که مدیریت معمولا کار خود را به خوبی انجام می دهد، اما لزوما ارتباطات خوبی ندارد. سوال سوم حاوی چند اشتباه کلیدی است. فرض بر این است که پاسخ دهنده به طور منظم در بخش های مختلف پرسشنامه همکاری دارد. همچنین نوع ارتباط را به خوبی مشخص نمی سازد. ( پیامی، کلامی یا از طریق ایمیل )

طراحی سوالات مقیاس بندی شده
طراحی سوالات مقیاس بندی شده

 برای اطمینان از طراحی سوالات محدود شده مناسب، تجربه پاسخ دهنده را به خاطر بسپارید. پرسشنامه آنلاین خود را از دیدگاه آن ها باز طراحی نمایید و به فرمت و قالب سوالات خود توجه ویژه داشته باشید.

سوالات مقیاس رتبه بندی در پرسشنامه آنلاین 

در زیر چتر سوالات محدود شده، سوالات مقیاس رتبه بندی یا ترتیبی را خواهید یافت. این سوالات مقیاس هایی از هر محدوده ( اغلب از 0 تا 100 یا 1 تا 10) را شامل می شوند. سپس از پاسخ دهندگان می خواهند تا عددی را که دقیق ترین پاسخ آنها را نشان می دهد، انتخاب نمایند. 

در اینجا چند نمونه از سوالات مقیاس رتبه بندی آورده شده است:

  • به خدمات پشتیبانی از مشتریان ما در مقیاس 1 تا 5، چه امتیازی می دهید؟
  • چقدر احتمال دارد که وب سایت ما را به یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود توصیه کنید؟
  • چه امتیازی به مدرس کارگاه امروز می دهید؟

چه زمانی احتمال دارد که با سوالات مقیاس رتبه بندی به مشکل بر بخورید؟

یکی از مشکلات رایج این است که مقیاس بندی ها، زمینه ای را که پاسخ دهندگان برای درک کامل سوال به آن نیاز دارند، در بر نمی گیرند. به طور مثال فرض کنید که از مخاطب خود پرسیده اید ؛ " چقدر احتمال دارد که محصول جدید ما را بخرید؟ " اگر ارزش اعداد را در مقیاس مورد نظر به درستی تعریف نکنید، ممکن است ندانند که کدام گزینه به عنوان پاسخ، مناسب برای انتخاب کردن است.

نکته دیگری که باید به آن توجه نمایید، این است که از چه نوع سوال مقیاس رتبه بندی استفاده می کنید. سوالات رتبه بندی star و سوالات مقیاس لیکرت، دو نوع رایج از سوالات مقیاس رتبه بندی می باشند. 

سوالات رتبه بندی star یک روش کلاسیک برای درخواست از پاسخ دهندگان به منظور رتبه بندی یک محصول یا تجربه ای خاص هستند. احتمالا در زندگی روزمره خود با چنین سوالاتی رو به رو شده اید. بررسی محصول، هتل های 5 ستاره، رستوران هایی با ستاره های میکلن، رتبه بندی خدمات مشتری یا حتی ارزیابی معلمان نمونه ای از موضوعات مورد پرسش با این تیپ از سوالات می باشند.

اما مقیاس های رتبه بندی star فقط برای برخی از سوالات نظرسنجی مناسب می باشند. این مقیاس ها اگر به خوبی برچسب گذاری نشده باشند، گیج کننده خواهند بود. بیایید دوباره به این سوال برگردیم؛ " چقدر احتمال دارد  که شرکت را به یک دوست معرفی نمایید؟" برای این سوال ممکن است که استفاده از مقیاس رتبه بندی star به اندازه اعداد معمولی واضح نباشد و احتمالا پاسخ دهندگان پاسخ های دقیقی نخواهند داد.

سوالات مقیاس لیکرت

مقیاس لیکرت نوع خاصی از سوالات مقیاس درجه بندی پرسشنامه آنلاین است. این سوالات شما گزینه های "موافق/مخالف" و یا "محتمل/ بعید" هستند. این نوع از سوالات اغلب برای سنجش نگرش ها و نظرات افراد در پرسشنامه آنلاین استفاده می شوند. گاه در طراحی این سوالات فراتر از موارد ساده " بله/خیر" عمل می کنیم. به این شکل که از یک مقیاس 5 تا 7 امتیازی که طیفی از نگرش ها را در خود جای داده است، استفاده می کنیم. به طور مثال به طیف زیر دقت نمایید:

کاملا موافقم- موافقم- چندان موافق نیستم- چندان مخالف نیستم- مخالفم- کاملا مخالفم

انتخاب پاسخ های میانی برای سوالات مقیاس لیکرت و به طور کلی مقیاس رتبه بندی، بسیار مهم است. همچنین استفاده از یک مقیاس دقیق و متقارن برای جا دادن تمامی نگرش ها و احساسات خنثی از اهمیت بالایی برخوردار است. 

چه چیزهای دیگری باعث می شوند که یک سوال در مقیاس لیکرت مناسب به نظر برسد؟

سوالات مقیاس لیکرت
سوالات مقیاس لیکرت

هر چه بتوانید در مورد آنچه که می پرسید، دقیق تر باشید، داده های بهتری دریافت خواهید کرد. به طور مثال؛ به جای پرسیدن یک سوال کلی در مورد یک رویداد، می توانید از چندین سوال در پرسشنامه آنلاین استفاده نمایید. این سوالات می توانند با جزئیات دقیق تری رضایت پاسخ دهندگان از سخنرانان، روند ثبت نام، زمان بندی برنامه، محل برگزاری و موارد دیگر را مورد بررسی قرار دهند. به این ترتیب می توانید تفاوت های ظریف تری از تجربیات آنها را بررسی کنید. با این کار به درک غنی تری از موفقیت رویدادتان و زمینه هایی که نیاز به بهبود دارید، دست خواهید یافت.

بررسی دقیق تر سوالات مقیاس لیکرت

از طرفی دیگر، نحوه استفاده از صفت ها در طراحی سوالات مقیاس لیکرت پرسشنامه آنلاین نیز مهم است. به طور مثال؛ نباید مقیاس بندی ها به گونه ای باشند که پاسخ دهندگان در دوراهی انتخاب از میان دو مقیاس " خیلی زیاد " و " بسیار زیاد" قرار بگیرند. به عبارتی دیگر اگر کلمات توصیفی، ترتیب قابل فهمی نداشته باشند، نتایج به دست آمده به اندازه کافی دقیق نخواهد بود. 

در ادامه به بیان نکاتی درباره گزینه های پاسخ مقیاس لیکرت می پردازیم:

  • مقیاس خود را با حدود ابتدایی و انتهایی مناسب نظیر؛ " به شدت " و یا " هرگز " ببندید.
  • اطمینان حاصل کنید که نقطه میانی مقیاس لیکرت شما متوسط یا خنثی است. به طور مثال با آوردن کلماتی نظیر " متوسط " و یا " نه چندان موافق/نه چندان مخالف"
  • برای بقیه گزینه های پاسخ خود، از عبارات توصیفی بسیار واضح نظیر " خیلی " و " کمی " استفاده نمایید.

همچنین بهتر است محدوده های مقیاس لیکرت خود را به یک ایده متمرکز کنید. به عنوان مثال به منظور پرسیدن در مورد شخصیت فردی، بهتر است از مقیاسی استفاده کنید که از " بسیار برون گرا " تا " اصلا برون گرا نیستم" متغیر است، نه از مقیاسی که از " بسیار برون گرا " تا " بسیار خجالتی " متغیر می باشد. به این نوع از مقیاس ها در اصطلاح مقیاس تک قطبی می گویند. به این معنا که دو سر مقیاس متضاد هم هستند. استفاده از این مقیاس برای پاسخگویی که ممکن است خود را بسیار برون گرا نداند و از طرفی خجالتی هم نیست، مفید است. علاوه بر این مقیاس های تک قطبی مفاهیم را به گونه ای ارائه می دهند که درک آن برای افراد آسان تر است. این مقیاس ها همچنین از نظر روش شناسی قوی تر هستند. این مورد برای داده هایی که جمع آوری می کنید بسیار خبر خوبی است.

نظرسنجی و اهمیت کیفیت سوالات طراحی شده
نظرسنجی و اهمیت کیفیت سوالات طراحی شده

جمع بندی نهایی

هنگام کار با سوالات مقیاس لیکرت و سایر سوال های پرسشنامه آنلاین ، به مطابقت دادن گزینه ها با نحوه نگرش و تجربه پاسخ دهندگان توجه نمایید. سوالات مناسب یکی از اجزای اصلی هر پرسشنامه آنلاین ی به حساب می آید. به همین دلیل است که سوالات با اولویت بندی ویژه ای نوشته می شوند. از طرفی، اینکه نظرسنجی را به طور کلی یک بار دیگر از دید مخاطبان خود نیز نگاه کنید، بسیار مهم است. توجه به مواردی مانند تعصب، دقت و سازگاری در سوالات، منجر به ایجاد سوالات مناسب در نظرسنجی می شود. در نهایت این سوالات مناسب هستند که نتایج قابل استفاده در کسب و کارتان را رقم می زنند.


اشتراک در تلگرام
اشتراک در فیسبوک
اشتراک در توئیتر
اشتراک در واتس‌اپ
اشتراک در واتس‌اپ
اشتراک در SMS


توسط سامانه یوچک پرسشنامه آنلاین بسازید ، آن را به اشتراک بگذارید و از داده های بدست آمده گزارش گیری کنید.


1000 Characters left